Het Zero Pollution Action Plan – een stap dichter bij een afvalvrije, giftige circulaire economie

12 mei^th 2021 was een bijzondere dag in de wereldwijde strijd tegen vervuiling. Het was een belangrijke mijlpaal die ons, als het wet wordt, een kleine stap dichter bij het bereiken van een afvalloze samenleving zou kunnen brengen. De EU heeft haar actieplan voor nulvervuiling gepubliceerd, gericht op het verminderen van lucht-, water- en bodemverontreiniging. Dit zal hopelijk de weg banen voor andere mondiale regio’s om dit voorbeeld te volgen.

Hoewel dit zeker een langverwachte mijlpaal is, is het belangrijk op te merken dat het bereiken van nulverontreiniging strikt verband houdt met het bereiken van nul-afval. Er kan geen samenleving zonder vervuiling zijn zonder een samenleving zonder afval. Dit is de reden waarom de EU, om haar doelstelling van nulverontreiniging te bereiken, krachtige beleidsmaatregelen moet nemen om het afval aan de bron drastisch te verminderen, evenals onze afhankelijkheid van afvalverbranding, zodat het plan echt effect heeft zodra het eenmaal is ingevoerd. praktijk.

Hoe gaan we momenteel om met afval?

Veel Europese landen baseren hun afvalverwijderingsprocessen op verbrandingsovens, die tot voor kort de vervuiling zouden minimaliseren. Het onderwerp afvalverbranding is ook altijd samengegaan met de groen klinkende slogan “Waste-To-Energy”, waardoor het lijkt alsof het verbranden van afval de energieproductie zou kunnen bevorderen. Er is echter een lange lijst van zorgen die aantonen dat dit verre van waar is:

• Meer dan 90% van de materialen die in verbrandingsovens terechtkomen, kan in plaats daarvan worden gerecycled of gecomposteerd, waardoor het lineaire systeem van ’take-make-dispose’ wordt afgedwongen.
• Verbrandingsovens zijn afhankelijk van eindige hulpbronnen zoals mineralen, fossiele brandstoffen en bomen, die tegen onhoudbare tarieven worden geëxploiteerd.
• Bij het verbranden van afval komen grote hoeveelheden giftige stoffen en CO2-emissies vrij (zoals uiteengezet in de briefing “The Impact of Waste-To-Energy verbranding on Climate” van Zero Waste Europe).
• Afvalverbranding botst met het concept van een giftige circulaire economie.
• De kleine hoeveelheden energie die door afvalverbranding worden geproduceerd, compenseren niet de grote hoeveelheden energie die worden gebruikt om afval te verbranden.

Dit zijn slechts enkele van de zorgen over de effectiviteit van afvalverbranding die in de loop der jaren zijn gerezen en die nationale en supranationale regeringen steeds meer onder druk hebben gezet om alternatieve oplossingen te vinden.

Hoe moeten we verspilling voorkomen?

• Weggaan van eenmalig gebruik.

Voordat we ons afval effectief kunnen recyclen zonder onhoudbare voetafdrukken achter te laten, moeten we ook de productie en consumptie van plastic minimaliseren, met name plastic voor eenmalig gebruik..

Als we dat maar in overweging nemen de helft van alle ooit geproduceerde kunststoffen is in de afgelopen 15 jaar vervaardigdis plastic afval al begonnen op te stapelen over de hele wereld. We zien het niet per se, dat is waar, maar dat komt simpelweg omdat we het exporteren, verbranden of storten – wanneer het niet in kleine stukjes uiteenvalt in het milieu en ons lichaam.

Plastic vervuilt ook onze lucht, bodem, rivieren en oceanen. Het is niet biologisch afbreekbaar, wat betekent dat het na verloop van tijd alleen in kleinere en kleinere stukjes uiteenvalt en uiteindelijk in onze voedselketen terechtkomt. Botweg gezegd, ademen en eten we momenteel microplastics en drinken we met microplastic doordrenkt water.

Het verbieden van plastic voor eenmalig gebruik is een langverwachte maatregel die regeringen over de hele wereld moeten nemen, vooral gezien het feit dat er al geldige en duurzame alternatieven bestaan. De EU lijkt een van de eersten te zijn die stappen in de goede richting zet, en dat is ook het geval verbieden bepaalde plastic artikelen voor eenmalig gebruik zoals rietjes, bestek en borden vanaf 3 juli^rd 2021.

• Herontwerp – van producten en systemen, zodat we verspilling vanaf de ontwerpfase voorkomen en duurzame herbruikbare producten ondersteunen die ook aan het einde van hun levensduur recyclebaar zijn.

Door op het gaspedaal te trappen als het om recycling gaat, wordt onze afhankelijkheid van afvalverbranding en afvalhandel verkleind, waardoor elders vervuiling ontstaat (de eerste krijgt momenteel een prominentere plek op de nieuwsagenda dankzij de Manifest voor de handel in plastic afval). Toch zijn we nog lang niet in staat om te recyclen zonder onhoudbare sporen achter te laten tijdens het hele proces.

• Verwijderen van gevaarlijke chemicaliën in producten en verpakkingen.

Dit zijn chemicaliën die lekken niet alleen in het milieu, maar schaden ook onze gezondheid. Zo bevatten aluminium blikjes voor bier, frisdrank, ingeblikt voedsel enzovoort vaak bisfenol A (BPA); plastic verpakkingen bevatten vaak bisfenolen en ftalaten; en papieren containers worden vaak behandeld PFAS. Al deze chemicaliën houden verband met gezondheidsproblemen, maar ook met onvruchtbaarheid, stofwisselingsstoornissen, ontwikkelings- en immunologische problemen en meer. Ze zijn ook bijzonder schadelijk voor het milieu. Het verwijderen van dergelijke middelen uit alle producten en verpakkingen is essentieel om gifvrije materiaalkringlopen en bijgevolg een gifvrije circulaire economie te bereiken.

Wat kan er nog meer worden gedaan?

Er moet echter nog veel meer worden gedaan. Terwijl het voorbij is 170 landen hebben toegezegd hun gebruik van plastic tegen 2030 drastisch te verminderenmoeten we nog uitzoeken of al deze landen daadwerkelijk streven naar een circulaire economie. Bottom-up zaadjes van verandering zijn al geplant: de toename van verpakkingsvrije winkels in het afgelopen decennium laat bijvoorbeeld zien dat er bij bedrijven en consumenten ruimte is voor een systemische verandering in de richting van circulariteit. Evenzo hebben we de afgelopen jaren de opkomst gezien van afvalvrije, hergebruikgerichte bedrijfsmodellen (zoals Unverpackt, Freiburg Cup of Recircle) die in de hele marktketen en in heel Europa kunnen worden gerepliceerd.

Het Zero Pollution Action Plan is de start waar we naar uitgekeken hadden. Het is echter nog maar een begin.

Lucca Polizzi is een vrijwillige blogger voor Zero Waste Europe. Deze blogpost geeft zijn eigen mening weer en vormt geen officieel Zero Waste Europe-standpunt over het Zero Waste-actieplan.